dinsdag 10 september 2013

CIRKELS.....klas 2 en klas 4. Dezelfde opdracht.





De oervormen oefen je in alle klassen. Een mooie cirkel tekenen is niet eenvoudig en goed kijken en vol vertrouwen tekenen kan niet genoeg geoefend worden.

Ik moet altijd denken aan het verhaal van de stenen in de glazen pot als ik deze opdracht doe. Dat verhaal vertel ik de kinderen om de opdracht duidelijk te maken.

Hoe een wijs man voor een klas leerlingen stond en een glazen pot liet zien. Hij schikte daar dikke stenen in en toen hij het hele glas had gevuld vroeg hij zijn leerlingen:' Is het glas nu vol?' Dat beaamden ze allemaal. Onder zijn tafel pakte hij een pot met kleine kiezels. Hij gooide die ook in de pot en de kiezels vulden de kleine ruimtes tussen de grote stenen. 'Is het glas dan nu vol?' Weer antwoordden de leerlingen met een volmondig 'JA'.  Toen nam hij een schaal zand en schudde ook die leeg boven het glas. Tussen alle stenen vulde het zand de overige kleine ruimtes.......Dit verhaal heb ik gebruikt toen ik deze les in klas 2 en klas 4 gaf. Het kan ook zonder. Van belang is wel dat ze van groot naar klein werken.
Het verhaal gaat nog verder, maar de clou vind ik niet het sterkste punt. Het wordt vaak gebruikt tijdens coachingstrajecten, google er maar eens op.....

De kinderen beginnen met een grote cirkel. Je zou ze een vierkant papier kunnen geven (dat deed ik in klas 2), omdat het dan eenvoudiger is een cirkel te maken.Als die cirkel helemaal af is (dus rond en rond en steeds maar weer) vertel je het verhaal van de glazen pot en laat je de cirkel vullen met grote cirkels. Je vertelt erbij dat elke cirkel net zo mooi rond moet worden als de buitencirkel en ze goed moeten kijken naar de verdeling.En.....ze mogen elkaar niet raken.
Dan begint je observatie. Het ene kind tekent lukraak cirkels, het andere kan maar niet loskomen van de rand en plakt in eerste instantie alle cirkels aan de kant. Een ander twijfelt........begint groot maar wordt al snel kleiner, bang dat er niet genoeg in de cirkel past.
De achtergrond mag gekleurd. Misschien zelfs wel met een mooie regenboogrand......
De beweging is belangrijk in deze opdracht. Door steeds die grote cirkel opnieuw te maken kun je een beetje sleutelen aan de vorm.

Uit klas 2:
Stevigheid en ook humor. Zie je die hele kleine cirkels aan de linker
kant? Ze moest er zelf om lachen. 'Dat is het zand juf!'

Een heerlijke opdracht voor kinderen die veel moeilijk vinden.




Hier zie je goed hoe de eerste lijn misschien niet helemaal goed was,
maar de vorm prachtig gecorrigeerd is. Volledig in de beweging.

Een nieuw kind in de klas. De beweging komt, ik zie het.

Dit noem ik beweegopdrachten. De cirkel wordt keer op keer overgetrokken. De kinderen blijven in de cirkelbeweging en daar genieten ze van. Ook in klas 4. Kijk maar. Omdat dit mijn eigen klas is, had ik meer tijd het proces te fotograferen, ze zijn die juf met haar toestel inmiddels ook wel een beetje gewend. In de andere klas moest ik het proces nog veel meer begeleiden.
Eerst de grootste cirkels.......



Ook hier zie je hoe de cirkel geperfectioneerd is.


Dit kind mag de ruimte nog best meer vullen......en dat klopt ook in zijn
dagelijkse aanwezigheid.

Een ander vult de ruimte geheel......



Vormtekenen vraagt om beweging. Beweging die tot stilstand komt. Het is oefening die kunst baart, dat zie je naar mijn idee prachtig. Klas 2 en klas 4......wat een groei.

Aanvullende ideeën.
- Je zou in de cirkels nieuwe cirkels kunnen laten tekenen. Er zijn kinderen die dan niet meer kunnen stoppen....
- Je zou de cirkels een volgende les kunnen laten inkleuren met waterverf of ecoline. (zulke opdrachten doe ik meestal niet klassikaal, maar aan een werktafel waar een aantal kinderen tegelijk aan het werk zijn.)
- Met ecoline gekleurd kun je de tekening van een laagje (sla)olie voorzien en er lantarens van maken.(Dan moet je geen vierkante vellen, maar originele tekenvellen voor gebruiken en slechts één of twee oude penselen gebruiken ;-))



maandag 2 september 2013

Klas4. Een schilder-vormteken-combi.

De kinderen en hun Filia......
Inmiddels zijn er twee dozen gevallen en zijn er al wat krijtje gebroken. Met grote schrikogen komen ze dat vertellen. Het is niet anders........

Vorige week vroegen ze wat ze eigenlijk met hun witte krijtje konden en ik opperde dat op gekleurd papier juist dat wit heel goed van pas komt.
En dus hebben we afgelopen vrijdag geschilderd. Eigenlijk een beetje de vorm die we deze week dan zouden gebruiken voor het vormtekenen.

De kinderen mochten hun papier opzetten in één kleur (de twee gelen, de twee roden of de twee blauwen) Daarna kozen ze een andere kleur en die gebruikten ze voor het grof opzetten van de vorm. Ik deed het met krijt mee op het schoolbord.



Met opzet laat ik ook een aantal uitgelopen resultaten zien. Die zijn erg nat geschilderd, maar voor de vorm die we vandaag maakten, maakt dat niet uit. Dat maakt het zelfs wel bijzonder.

De vorm kwam op het bord en de kinderen moesten eerst goed kijken hoe ze die nu op hun papier zouden gaan maken. Het kon best zijn dat je niet helemaal binnen de kleuren zou blijven, dat gaf niets.
Ze gingen aan het werk en eigenlijk hoefde ik niet zoveel te doen.
Zo hier en daar helpen met vlechten ('Juf, ik heb een foutje en kan het niet vinden!')

'Juf, mijn vierkant wordt een dropje'......Maar het klopt wel.

'Juf, ik krijg 'm er niet helemaal op'. Kunstig vond ik dat......

De resultaten zijn prachtig. Een aantal kinderen heeft een tweede rand met wit gemaakt, maar dat deed lang niet iedereen. 
Een leuke opdracht om vaker te herhalen......



'Juf, mijn onder-boven klopt niet helemaal'. Wat goed dat je dat zelf ziet, daar leer je het meest van.



Zijn tekening leek wel licht te geven. Prachtige kleuren!



zondag 1 september 2013

Spiegelen in klas 2

Och, ik zing wel met de kinderen uit mijn klas. Maar ik heb een handicap. Ik zing laag. Net als een man.......en daar heb ik last van. Ik zing voor, leer de kinderen de tekst van een lied en maak veel gebruik van mijn blokfluit. Maar zo vrolijk eindeloos met juf meezingen is het nooit.
In de vierde klas kun je zo eindeloos heerlijk canons zingen. En ik gunde  het mijn klas om eindelijk eens lekker te zingen met een juf die prachtig zingt.
En dat doet de juf van de tweede klas.

En dus ga ik elke week naar de tweede klas en komt zij in mijn klas. Leert ze de kinderen vooral liedjes met veel tekst......en zingt ze met een engelenstem met ze mee. ( En wat moest ik lachen toen de kinderen zeiden: 'Ze zingt zo hoog juf, het doet zeer aan mijn oren'.....ik weet zeker dat ze de voordelen ervan zullen ondervinden. Ik hoorde het al)

Tweede klas, vormtekenen. Leuk.

Als een kind geboren wordt is het één met de aarde. Het gaat links en rechtsom rollen en dat is de eerste denkbeeldige lijn die het overgaat.
Met het oprichten van het kind overwint het de zwaartekracht.
Als kinderen eenmaal staan en gaan lopen en ze willen iets oppakken, zakken ze door hun knieën. Het moment dat ze gaan bukken, dus hun bovenlijf voorover buigen komt pas later. Het duurt voordat ze op die manier een horizontale lijn kruisen anders gezegd.
De verticale lijn kruisen is heel iets anders. Kinderen pakken iets heel lang met twee handen aan, drinken met twee handen en al is één zijde favoriet, krijtjes worden soms nog net zo makkelijk met links als met rechts gebruikt.
Gaan ze eenmaal naar school en geeft juf ze een hand, dan zie je ook dat zij vaak hun hand aanbieden aan de zelfde kant. Juf geeft rechts, het kind links.
Het moment dat een kind 'de goede hand' geeft is ook weer zo'n moment. Zij gaan de verticale lijn over. Zij kruisen.
Dat links-rechts is belangrijk. Het heeft te maken met de hersenhelften en stelt kinderen in staat te gaan lezen en schrijven. Nog altijd kunnen jonge kinderen veel spiegelen. Een B kan zomaar een D worden (b-d) en soms zelfs een P. Ook cijfers kunnen kinderen omdraaien. Dat spiegelen moet in de eerste klas verdwijnen en links-rechts moet een plek krijgen. In de tweede klas zou dat eigenlijk 'op orde' moeten zijn. Kinderen zijn gelateraliseerd. De linker- of rechter hersenhelft is dominant geworden.
In de tweede klas gebruik je de verticale lijn in het vormtekenen. Je gaat spiegelen.Bewust spiegelen.

Nu gaan er stemmen op dat je kinderen dan een papier geeft en dat zelf met krijt in twee delen laat verdelen. 'Trek maar een mooie rechte lijn van boven naar beneden'. Kinderen die dat moeilijk vinden beginnen op die manier al met een achterstand. En dus laat ik ze het papier altijd vouwen.

De eerste keer vormtekenen in klas 2.
En dat vouwen.......dat moeten sommigen nog goed oefenen zie ik wel.
Een onbekende klas voor mij. Ik weet nog niet precies wie hulp nodig heeft en dus is zo'n eerste les best pittig. Voor mij maar ook voor sommige kinderen.
Ze zitten prima in de nabootsing en doen keurig met me mee. We maken cirkels in de lucht, ze zien het voor zich en kunnen dat ook benoemen.
Als vierde klas juf moet je weer even terug naar eenvoudig en de eerste vorm die we maken is dat ook. Een beetje rond, een beetje recht.
Ik teken de vorm aan de linker kant van de lijn, de kinderen doen dat ook en met onze vingers in de lucht ( niet één vinger, doe maar alsof je een krijtje in de hand hebt') spiegelen we de vorm. Daarna kijken we hoe die vorm dan op papier moet komen.
Ze werken hard. Ze kennen me niet zo goed en ze willen het goed doen. En dus geef ik de klas als geheel veel complimenten. De individuele kinderen help ik, Ja, ik vraag of ik iets mag voordoen en teken dan ook op hun papier.....
En zie hier het resultaat. Een vormtekenklas is het, dat zie ik nu al ;-) Een talentenklas noem ik ze.








De achtergrond laat ik wel kleuren, tussen de vorm doe ik dat zelden. Op deze manier zie je beter hoe de vorm is.....

Als juf zie ik hoe ze de vormen links en rechts nog aan elkaar plakken, hoe een nieuw kind (dat nog nooit op deze manier tekende) nog thuis moet raken in dit vak, maar vooral zie ik de ijver, de goede wil en het plezier.