Klas 5, free-hand geometry

Het leerplan vormtekenen staat niet vast, al zijn er wel algemene richtlijnen.

Ik zie dat ook op Pinterest, in de VS doen ze sommige dingen eerder.

In Frankrijk ook. Dat vind ik fijn.

Een vorm is een tot stilstand gekomen beweging, maar laten we vooral

beweeglijk blijven als het over vormtekenen gaat.

Het vormtekenen mondt uit in de meetkunde in klas 6 zou je kunnen zeggen.

Met Geo-driehoek en passer gaan kinderen construeren wat ze al die jaren uit de hand hebben getekend.

In klas 5 zie je op Pinterest veel 'free-hand-geometry'. Dat zie je in Nederland niet zoveel terug, maar ik heb een paar wakkere en goede vormtekenaars en geef vaak simpele opdrachten met een groots effect.

Kinderen worden er blij van, gaan diepte zien door lijngebruik en hun fantasie wordt geprikkeld omdat je door kleurgebruik totaal verschillende uitwerkingen krijgt.

Hier zo'n opdracht.

Ik heb de papieren smaller gesneden dan het geijkte tekenpapier-formaat.

Dat biedt ook uitdaging.....een ander formaat papier.

Ze mochten vouwen, maar ook een horizontale en verticaal kruisende lijn uit de hand tekenen.

We hadden eerder iets soortgelijks gedaan, maar nu was de essentie dat alle lijnen op hetzelfde horizontale punt moesten uitkomen.

En nee.....het is niet met een liniaal gedaan.

De verticale lijn is steeds in stukken verdeeld. Dus eerst een punt boven en beneden, dan dat stuk in tweeën delen. Dan de twee helften in twee delen en zo verder. 

Differentiatie?

Nou kijk.........

Over bolletjes, spiegelen in klas 2

De natuur geeft talloze thema's voor mooie spiegelopdrachten.

Pompoenen in de herfst, sneeuwkristallen in de winter en nu de bolletjes die hun groen al boven de grond laten uitpiepen.

Het is geen ingewikkelde opdracht en hoewel de foto's niet van de allerbeste kwaliteit zijn, kun je wel zien hoe de opbouw is.

De binnenste schil van de bol, wordt het buitenste bloemblad. Dat vraagt wakkerheid van de kinderen , maar geeft ook groot plezier.

Hoe precies en nauwkeurig dit kind ook werkte......zie je dat binnen hier binnen blijft? En buiten blijft buiten.....
Er is zo nauwkeurig gewerkt dat er niet eens tijd overbleef voor de bloemen en de achtergrond. En dus hebben we het er even over, maar prijs ik de nauwkeurigheid.

Wanneer het grote werk gedaan is, mogen ze hun bolletje tot bloei laten komen, als ze dat willen.

De achtergrond mag gekleurd worden.

Dit is een vorm die je ook zou kunnen lopen in de zaal.

Twee aan twee lopen de kinderen de vorm, beginnend bij de buitenste schil, die de binnenste blaadjes worden. 

De laatste twee maken in het begin een kleine boog, maar lopen op het laatst het meest naar buiten.

Vormtekeningen lopen is voor een vakleerkracht ingewikkeld (nou ja dat vind ik dan)

Je moet naar de zaal, wilt daar een korte duidelijke les geven......

voor de meest beweeglijke kinderen is dat een grote uitdaging.

Niet wegfladderen en erbij blijven.

Hoe verschillend kun je denken over vormtekenen.

Wanneer ik het boek van P eter G iesen bekijk, zie ik de meest ingewikkelde spiegelvormen.

Allemaal lijnen die elkaar kruisen, veel krullen en hoeken.

Persoonlijk zie ik  het een tweede klas niet doen, hoewel je het als extra uitdaging voor de vormteken-slimme kinderen zou kunnen gebruiken.

Het vak vormtekenen ligt niet vast. Er zijn geen vaststaande wetten en regels. Er is een leerplan en daarmee kun je goed uit de voeten. Spiegelen doe je vanaf de tweede klas omdat het te maken heeft met het Lateraliseren van de kinderen. Links/rechts moet nu echt een vaste plek krijgen. Dat is van belang voor het goed kunnen leren. De EU moet niet langer UE kunnen zijn. De 'd'  niet langer de 'b'. Een goede lateralisatie is van belang voor een duidelijke taakverdeling in het hoofd.

Naast het spiegelen kun je ook steeds weer teruggrijpen op de oervormen als cirkel, vierkant, driehoek, lemniscaat of spiraal. Oog-hand-coördinatie, waarnemen, kleurgevoel ontwikkelen, denken....

Het zou een prachtig vak zijn op  elke school en daar heb ik vaak over nagedacht.

Kinderen uit het reguliere onderwijs die pas later bij ons op school komen hebben over het algemeen echt een inhaalslag te maken als het op vormtekenen aankomt.

Zonnebloem, pompoen, voorjaarsbolletjes.....wie heeft er nog meer ideeën?

Kijk eens met andere ogen naar je broccoli, naar de binnenkant van een bietje of naar het hart van een tulp. ik noem maar iets.

Lekker rechtlijnig, klas 4

Sommige kinderen vinden het heerlijk rechte en evenwijdige lijnen te tekenen en ze zijn daar ook goed in.

De opbouw is vanuit het midden.

Terwijl we aan het werk zijn zegt een kind: 'Juf, deze vorm zou je ook rond kunnen laten worden'. 

Eigenlijk hebben we dat wel eens gedaan, maar het is een mooie opdracht voor na de vakantie.

Een vrije tekenles waarin iedereen een variatie op deze vorm mag maken.

Maar nu eerst deze.......

En dat kunnen ze!

What's the point?

Over vormtekenen in klas 4.

In de vierde klas leren de kinderen vormen te vlechten. De lijnen gaan wisselend onder-boven.
De vormen worden steeds ingewikkelder en je kunt deze op twee manieren presenteren.

Je kunt, samen met de kinderen een vorm analyseren. Welke lijnen zouden je kunnen helpen om tot de juiste vorm te komen? Kun je van punt naar punt werken? Welke punten zou je dan moeten zetten?

Je kunt ook punten aangeven en vanuit de beweging om die punten heen de vorm tot stand laten komen.

Voor beiden is iets te zeggen, ik zou ze afwisselen. Daarmee kom je ook tegemoet aan de verschillende typen kinderen.
Voor sommige kinderen is het fijn om in de ruimte te bewegen en zo de vorm in je lijf te voelen. Voor anderen is een analytische benadering fijner omdat ze dan makkelijker 'grip' krijgen op de vorm.

Deze vorm is afgelopen week gemaakt.
De kinderen kennen de vijfster. Ze weten precies waar de punten moeten komen.

We beginnen met een cirkel, zetten daarbuiten de punten van de vijfster en bespreken of het handig is om nog een hulplijn te hebben......een kleine cirkel in het midden lijkt handig. En dat doen we.

Gaandeweg het tekenen kun je altijd lijnen bijwerken en soms blijf je dat een beetje zien. Dat is niet erg....
Bij een vorm als deze moet het vlechten extra aandacht krijgen, maar zelf als er ergens een foutje zit, kun je nog blij zijn met het resultaat.

Dus met een cirkel, de punten van de vijfster daarbuiten en een kleinere cirkel in het midden komen we tot deze vorm:

Winterkost......

Er zijn zoveel vormen die zich lenen voor een vormtekening.

Neem nou een pompoen.....

Klas 2: Spiegelen.

Ik heb veel aandacht besteed aan het begin- en eindpunt van de lijn. Eigenlijk moet die lijn steeds op hetzelfde punt beginnen en daar zit voor sommige kinderen de moeilijkheid........

Ach, en die tweede klas bestaat uit harde werkers. De juf uit de vierde komt lesgeven ... dat vinden ze best een beetje gewichtig. Die weet immers heel precies hoe het moet ;-)

Kijk hoe prachtig ze werken. De lijnen worden steviger, de kleuren sprekend. Ik laat ze bewust nog wat experimenteren met toevoegen van rood (als ze dat willen hoor) en ik prijs ze om de mooie kleine blaadjes die ze erbij verzonnen of dat zonnetje dat op het laatst nog achter een pompoen vandaan piept.....

Een leuk idee: gemaakt door ouder en kind.

Een ouderavond begin ik graag met een 'doe-activiteit'.
De ene keer is dat schilderen, de andere keer tekenen.

Afgelopen dinsdagavond liet ik de ouders schilderen. Het was een vrij vast omlijnde opdracht.
Zij schilderden zodat hun kinderen daarop een vormtekening konden maken, het liefst met een stevig middelpunt en beginnend met een primaire kleur. Ik deed het ook al eens met een landschap waarin de kinderen een molen konden tekenen. De kinderen ervaren die schilderingen als een geschenk en willen daar maar wat graag op tekenen.

Zie hier de resultaten.
Geloof me, de kinderen waren blij met de schildering die zij kregen.
Van belang is, dat er ook schilderingen zijn voor de kinderen wiens ouders niet aanwezig waren.
Goed organiseren is dus van belang.

Ik daag je uit........

Door de jaren heen spiegel je heel wat af in klas 2.
Het is werkelijk geen kunst om van week tot week een andere spiegelvorm te bedenken voor de wekelijkse vormtekenles.
Maar in klas 2 zitten bijzondere kinderen. Kinderen die me uitdagen. Kinderen die dingen moeilijk vinden. En ik zie ze natuurlijk niet elke dag, maar maar een klein uurtje in de week.

Het is fijn dat ze zich verheugen, dat ze op de gang vragen wanneer ik weer kom.
En ik bedenk.....ik zoek.......ik wil ze blij en vrolijk maken. Uitdagen om dingen te doen die ze moeilijk vinden.....vol vertrouwen.

Vorige week was ik 'Takkenwijf' tijdens de vossenjacht die we organiseerden.
En de stok van het Takkenwijf was deze week het uitgangspunt voor de vormtekening.

We hoefden niet in de perfectie.......

'Kijk maar goed naar je tekening' zei ik. 'Maak je aan de ene kant een puntje bij de zonnebloem, dan moet er aan de andere kant natuurlijk ook één'. 

Kijk nou toch.......stralend hè?

Of je ziet een kleurige regenboog in het midden.

Je kunt je verliezen in tierlantijnen.....

......Of elk zonnepitje willen tekenen......

....Ha.....hij tekent, en hoe!! Niet langer dwars, maar vol vuur mijn hart stelend.....

Ik liet ze vrij, in kleuren, in verzinnen, in invullen.

En dan zie je dat de een goed bij de opdracht blijft en de ander zich wellicht verliest.

Dat is nuttige informatie en brengt ideeën voor een volgende keer.

Want vormtekenen heeft alles te maken met beweging.

Een vorm is eigenlijk een tot stilstand gebrachte beweging op papier.

Wat een mooi vak!

En hier dat andere 'dwarse' kind. Drie lessen niet meedoen, maar dan ineens......

Ik denk dat hij moed moest verzamelen en dat uitte in gek en mal doen.

Alles is gespiegeld, alles klopt. De uitdaging gaat nu zitten in het rustig maken van de lijnen.

Ik zie een heel jong kind....en jullie?